Openhartig

Het is alweer twee maanden geleden dat Afgeschreven, mijn boek over thrillerauteur Sasja Winters verscheen, en wat heb ik in die relatief korte tijd al enorm veel reacties van mensen gekregen. Superveel enthousiaste en leuke berichten over het boek, foto’s van billboards op straat, van het boek in de winkels, maar soms ook heel persoonlijke berichten van mensen die zelf een burn-out hebben doorgemaakt en die veel herkenning in Afgeschreven vonden. Ik ben zo dankbaar voor al het enthousiasme en ook voor die openheid. Als introvert die het kringetje om zich heen altijd het liefst klein en overzichtelijk houdt, vind ik het elke keer weer mooi en bijzonder om via mijn boeken een lijntje met al die lezers te hebben.

Maar soms ontvang ik ook berichten van andere aard. Berichten die ik evenzogoed waardeer en lief vind, maar die me wel weer met de neus op het feit drukken dat je als schrijver altijd speelt met de dunne scheidslijn tussen fictie en realiteit. Iedereen die mij volgt en/of Afgeschreven gelezen heeft, weet van mijn worstelingen met het schrijverschap die bijdroegen aan mijn burn-out eind 2022, begin 2023. Iedereen die Afgeschreven gelezen heeft, weet ook dat er veel autobiografische elementen in het boek verwerkt zijn. Ik heb daar nooit een geheim van gemaakt en ben er altijd openhartig over geweest. Maar slechts een kleine groep mensen weet, wat in het boek van mij is en wat van Sasja Winters. Sorry, het is nu eenmaal wat ik zo heerlijk vind aan schrijven: mijn eigen wereld creëren, verwarring zaaien en mensen een beetje  op het verkeerde been zetten, haha.

Een van de onderwerpen in Afgeschreven is het verwoestende effect dat ‘nare recensies’ op auteurs kan hebben. En ter verduidelijking van wat ik bedoel met ‘nare recensies’: ik heb het dan niet over negatieve recensies, want smaken verschillen nu eenmaal, maar ik heb het over recensies die denigrerend of beledigend van toon zijn of direct op de persoon gericht. En ja, dat is absoluut iets waar ik zelf de afgelopen jaren veel mee geworsteld heb en wat ook absoluut onderdeel uitmaakte van de storm waar ik begin vorig jaar nog middenin zat. De storm, waarin ik niet meer wist wat voor en achter was en vooral of ik überhaupt nog wel verder wilde met schrijven. Op dat moment had ik nooit kunnen bedenken dat juist deze storm ertoe zou leiden dat ik eindelijk zou durven onderzoeken en vooral zou gaan ínzien wat er aan mijn worstelingen ten grondslag lag. Maar dat is het mooie aan een storm. Dingen komen in beweging, alles vliegt je om de oren, maar als je durft mee te bewegen, kan er een hoop op zijn plek vallen.

Gedachte van Sasja Winters, in Afgeschreven: De eenzaamheid en het verlangen naar goedkeuring, affectie en liefde waren getransformeerd tot een onzekerheid en bewijsdrang die diep in mijn dna verankerd was geraakt. Ik móést schrijven, om me gezien en gehoord te voelen. De lovende reacties van fans zorgden ervoor dat ik eindelijk het gevoel kreeg geliefd te zijn en ertoe te doen. Maar de vernietigende kritieken, die er ook waren, raakten me steeds weer tot op het bot en maakten me duidelijk dat ik nog altijd niet genoeg van mezelf hield.

Het werd me pijnlijk duidelijk dat het niet de kritiek van anderen was waar ik zo mee worstelde. Ik was het zelf, ík was al die jaren mijn grootste criticus. Niet de recensent die beweerde dat ik mijn lezers in de steek liet qua spanning en ontknoping, niet de lezer die schreef dat mijn boeken slecht en van een laag niveau waren, niet degene die openlijk mijn geestelijke gezondheid in twijfel trok,  ik had zelf beschikking over het vernietigende stemmetje dat zo vaak in mijn hoofd klonk:

“je kan het niet
je bent niet goed genoeg
je zult nooit genoeg zijn…”

Au. Dat besef kwam hard binnen en deed pijn. En het was als zo’n ambigue figuur waarin je twee verschillende afbeeldingen kan zien: wanneer je ze eenmaal allebei hebt gezien, kun je nooit meer slechts één van beide zien. Het was het begin van een pittig helingsproces, waar ik met behulp van een ontzettend kundige en lieve therapeut vol voor ging. Maar toch was het enorm spannend om na al die tijd vorig jaar december weer in de spotlight te stappen met een nieuw boek. Een boek waarmee ik zo verweven was, dat het nóg kwetsbaarder voelde dan eerdere keren. Want hoe zou ik deze keer, na al die heftige processen, omgaan met nare recensies? Ik had dan wel het gevoel dat ik niet meer dezelfde was als voorheen, maar zou het ook daadwerkelijk anders zijn? Zouden nare recensies anders binnenkomen? Faalangst en onzekerheid die je al zo lang met je meezeult, verdwijnen toch niet zomaar?

Inmiddels kan ik zeggen dat dat laatste inderdaad het geval is. Het verdwijnt niet zómaar, daar moet ik elke dag weer ontzettend hard aan werken, maar de beloning die ik ervoor terugkrijg op de momenten dat het me lukt het te overwinnen is zoveel waard dat het maakt dat ik eraan blijf werken. En ik kan ook zeggen dat het nu wél anders voelt. Dat ik mezelf gelukkig niet afsluit voor negativiteit met een dikke huid (als een of ander steeds schubbiger wordend gordeldier, haha), maar het durf aan te kijken. Op het moment dat ik zo’n shitty-recensie krijg, sta ik mezelf toe te voelen wat het met me doet. Dat is eng, want dat vertelt me waar ik zelf nog te leren heb. Maar ook merk ik dat de vroegere boosheid en frustratie heeft plaatsgemaakt voor een vorm van medeleven met de mensen die nare recensies plaatsen. Het is namelijk een wetmatigheid dat gekwetste mensen andere mensen kwetsen. Mensen die leven vanuit compassie helpen anderen helen. Kleine veranderingen in mezelf, die een wereld van verschil maken.

“When you come out of the storm,
you won’t be the same person who walked in.
That’s what the storm’s all about.”
-Haruki Murakami-

En, tot slot, voor de mensen die zich naar aanleiding van het einde van Afgeschreven zorgen maken of ik wel thrillers blijf schrijven of dat ik het stokje definitief overdraag aan Sasja Winters…
Daar zijn geen wetmatigheden voor, de tijd zal het leren 😉